Każdy z nas doskonale wie, że ustrój prawny i zachęty podatkowe wpływają pozytywnie na wizerunek państwa w oczach inwestorów. Stworzenie warunków przyjaznych przedsiębiorcy z pewnością nie jest prostym zadaniem, zwłaszcza gdy oczekiwania społeczeństwa są co najmniej wysokie. Polscy politycy podjęli właśnie próbę wprowadzenia takiego modelu w życie. Ułatwienia mają dotyczyć m.in. kwestii prawnych, podatkowych i administracyjnych.
W dniach 17-18 listopada 2016 roku w Centrum Wystawienniczo-Kongresowym w Jasionce nieopodal Rzeszowa odbył się Kongres 590. Uczestniczyli w nim przedstawiciele świata biznesu, nauki i polityki. Na stronach wydarzenia możemy przeczytać:
„Idea KONGRESU 590 jest spójna z wizją państwa, którego bogactwo ma być powiększane w oparciu o własne zasoby, zarówno ludzkie, jak i naturalne. Jeśli chce się przyciągnąć kapitał zagraniczny, należy dostrzec potrzebę wzmocnienia pozycji polskich przedsiębiorców. Przez lata nie mogli oni liczyć na odpowiednie traktowanie przez własny rząd. KONGRES 590 to forum wymiany idei i doświadczeń polskich specjalistów (…). Dyskusje panelistów wytyczą nowe kierunki rozwoju – wspólną koncepcję prac nad wzrostem ekonomicznym i awansem Polski w gospodarczej hierarchii Europy i świata.”
W drugim dniu jednym z przemawiających był minister rozwoju i finansów Mateusz Morawiecki. W swoim wystąpieniu przedstawił autorską koncepcję na rozwój Polski „…w gospodarczej hierarchii Europy i Świata”. Pakiet zmian gospodarczych został ochrzczony jako Konstytucja Biznesu. Jednym z elementów takiego pakietu jest nowe Prawo przedsiębiorców w miejsce obowiązującej ciągle Ustawy o swobodzie działalności gospodarczej. Poniżej wskażę i krótko opiszę kluczowe postanowienia.
Prawo przedsiębiorców
1) Wprowadzenie pojęcia „działalności nierejestrowanej”
Nie stanowi działalności gospodarczej działalność wykonywana przez osobę fizyczną, która nie jest ujawniona w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej i jej przychód z tej działalności nie przekracza w żadnym miesiącu 50%kwoty minimalnego wynagrodzenia, o którym mowa w ustawie z dnia 10 października 2016 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę. (art.5.1)
Od 1 stycznia 2017 r. minimalne wynagrodzenie za pracą zostało ustalone na poziomie 2000 zł. W związku z tym, że przychód nie może przekraczać 50 % tegoż wynagrodzenia to miesięczne przychody do kwoty 1000 zł nie będą uznawane jako działalność gospodarcza.
Jest to bardzo dobra wiadomość dla osób, które osiągają swoje dochody w sposób nieregularny, niezorganizowany i w dłuższym horyzoncie czasowym nie planują założyć własnej firmy, a więc skala działalności jest znacznie ograniczona. W szczególności ma to dotyczyć drobnego handlu oraz dorywczo świadczonych usług (np. sporadycznie udzielane korepetycje).
2) Ulga na start
Przedsiębiorca będący osobą fizyczną, który podejmuje działalność gospodarczą po raz pierwszy albo podejmuje ją ponownie po upływie co najmniej 60 miesięcy i nie wykonuje jej dla pracodawcy, na rzecz którego przed dniem rozpoczęcia działalności gospodarczej, w bieżącym lub poprzednim roku kalendarzowym wykonywał w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy czynności wchodzące w zakres wykonywanej działalności gospodarcze, przez okres 6 miesięcy nie podlega obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym. (art.21)
Osoba zakładająca własną firmę przez pierwsze 6 miesięcy prowadzenia działalności nie będzie zobowiązana do odprowadzania składek do ZUS. Jest to bardzo dobra wiadomość dla wszystkich nieposiadających odpowiednio wysokiego kapitału. Trzeba zauważyć, że ze zwolnienia zostaną wyłączone podmioty zmieniające podstawę zatrudnienia np. z umowy zlecenia/umowy o pracę na jednoosobową działalność gospodarczą, czyli przejdą na tzw. samozatrudnienie i dalej będą świadczyć usługi na rzecz dawnego pracodawcy. Ogólnie rozwiązanie na duży plus.
3) Odformalizowanie komunikacji na linii przedsiębiorca-urząd
Jeżeli przepis szczególny nie wymaga formy pisemnej, organ za zgodą przedsiębiorcy może dokonywać czynności ustanie, telefonicznie lub za pomocą innych środków łączności, utrwalając w aktach zgodę przedsiębiorcy i treść dokonanej czynności. (art.29.1)
Jeśli wymagana jest forma pisemna, na wniosek lub za zgodą przedsiębiorcy organ doręcza pismo za pomocą środków komunikacji elektronicznej w rozumieniu art. 2 pkt 5 ustawy z dnia 18 lipca 2002 r. o świadczeniu usług drogą elektroniczną, na podany przez przedsiębiorcę adres. (art.29.2)
Powyższa regulacja umożliwia przedsiębiorcy załatwienie sprawy w urzędzie przez telefon, e-mail lub za pomocą innych środków komunikacji. Wystarczy wniosek lub zgoda, aby kontaktować się w ten sposób. Niezłe udogodnienie dla wszystkich zabieganych i nielubiących wizyt w urzędach państwowych. Wyobraź sobie, że porozumiewasz się z urzędem używając Skype, Messenger albo Gadu-Gadu. Brzmi ciekawie, czyż nie? Zobaczymy jak to będzie funkcjonować w praktyce.
4) Powołanie Rzecznika Przedsiębiorców
Rzecznik Przedsiębiorców stoi na straży praw przedsiębiorców określonych w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, niniejszej ustawie i innych przepisach prawa. (art.74)
Kolejny obok Prezesa UOKiK organ państwowy mający chronić interesy przedsiębiorców. Ciekawe jak będzie wyglądać współpraca między nimi, podział obowiązków, zakres kompetencji itp. Szczegółowe regulacje mają znaleźć się w odrębnej ustawie.
5) Wprowadzenie instytucji „objaśnień prawnych”
Właściwi ministrowie oraz organy upoważnione ustawowo do opracowywania i przedkładania Radzie Ministrów projektów aktów prawnych dążą do zapewnienia jednolitego stosowania przepisów prawa z zakresu działalności gospodarczej, w szczególności wydając z urzędu lub na wniosek Rzecznika Przedsiębiorców ogólne wyjaśnienia przepisów w zakresie działalności gospodarczej, dotyczące praktycznego stosowania tych przepisów (objaśnienia prawne), przy uwzględnieniu orzecznictwa sądów, Trybunału Konstytucyjnego i Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. (art. 34.1)
Podobna instytucja funkcjonuje już w prawie podatkowym, czyli tzw. interpretacje ogólne. W przypadku przedsiębiorców organem uprawnionym do złożenia właściwego wniosku jest Rzecznik Przedsiębiorców. Za jego pośrednictwem przedsiębiorca będzie mógł ubiegać się o wyjaśnienie konkretnych przepisów niniejszej ustawy. Co ważne, uzyskane objaśnienia prawne będą skuteczne także wobec pozostałych przedsiębiorców, nieskładających wniosku.
6) Likwidacja numeru REGON
W kontaktach z urzędem przedsiębiorca będzie posługiwał się NIP. Natomiast REGON zostanie docelowy zlikwidowany. Cytując klasyka: „Nie należy mnożyć bytów ponad potrzebę”.
7) Likwidacja zgód oraz licencji jako form reglamentacji działalności gospodarczej
Wymienione formy reglamentacji zostaną zlikwidowane. Powstaje pytanie co dalej z działalnością która była objętą ww. ograniczeniami? Staną się przedmiotem zezwoleń lub wpisów do działalności regulowanej? Dowiemy się niebawem.
8) Wydawanie zezwoleń w trybie „milczącej zgody”
Jeżeli przepis szczególny nie przewiduje wydania zezwolenia w trybie milczącego załatwienia sprawy, do wydania takiego zezwolenia stosuje się przepisy Rozdziału 8a Działu II (…) – Kodeks postępowania administracyjnego. (art.24)
Głównym założeniem tego przepisu jest umożliwienia wykonywania działalności gospodarczej objętej reglamentacją w przypadku braku reakcji organu. Mianowicie, jeżeli organ nie zajmie stanowiska we właściwym terminie domniemywa się, że rozpatrzył wniosek pozytywnie – wydał zezwolenie.
9) Możliwość bezterminowego zawieszenia działalności
Przedsiębiorca niezatrudniający pracowników może zawiesić wykonywanie działalności gospodarczej na okres nie krótszy niż 30 dni, na zasadach określonych w odrębnych przepisach.
Obecnie także istnieje możliwość zawieszenia działalności, z tym że jej górna granica została określona w ustawie. Niniejszy przepis wprowadza możliwość wstrzymania się od prowadzenia firmy na czas nieokreślony, bezterminowo.
10) Nowa definicja przedsiębiorcy i działalności gospodarczej
Przedsiębiorcą jest osoba fizyczna, osoba prawna i jednostka organizacyjna niebędąca osobą prawną, której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną, wykonująca działalność gospodarczą. (art.4.1.)
Działalnością gospodarczą jest zorganizowana działalność zarobkowa, wykonywana samodzielnie w sposób ciągły. (art.3.)
Znaczne uproszczenie definicji. Nikt nie powinien mieć problemów ze zrozumieniem tych przesłanek.
Według mnie są to najważniejsze zmiany. Na wstępie projektu ustawy Prawo przedsiębiorców zostały również wymienione podstawowe zasady na jakich opierać będzie się współpraca pomiędzy przedsiębiorcami, a administracją państwową. Celowo nie poruszyłem tutaj tych kwestii. Większość z nich z powodzeniem można wyinterpretować z Konstytucji RP, orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego i Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej.
Podsumowując, projekt zmian zmierza w dobrym kierunku. Zastosowane rozwiązania mogą realnie przełożyć się na wzrost liczby zakładanych działalności gospodarczych. Kluczową rolę może odegrać zwolnienie ze składek na ubezpieczenia społeczne w pierwszym półroczu działalności. Ponadto sama redakcja i kompozycja ustawy jest naprawdę bardzo prosta i przejrzysta. Nawet osoba nieposiadająca wiedzy prawniczej nie powinna mieć problemu ze zrozumieniem konkretnych przepisów. W jakim kształcie ustawa wejdzie w życie? Czy zostaną wprowadzone poprawki? Wkrótce się dowiemy.
Pełny tekst nowego prawa dla przedsiębiorców znajdziesz tutaj.
