Planując rozpoczęcie działalności gospodarczej, dobrze jest już na samym początku znać swoje mocne i słabe strony. Wiedząc w jakich obszarach masz przewagę nad konkurencją o wiele łatwiej będzie stworzyć odpowiednią strategię rozwoju. W szczególności jest to istotnie dla wszystkich osób nieposiadających odpowiedniego doświadczenia i zaplecza finansowo-personalnego.
Jedną z metod analizy strategicznej pozwalającą na określenie wspomnianych wcześniej aspektów jest właśnie analiza SWOT. Nazwa podochodzi od angielskiego akronimu zbudowanego z następujących wyrazów:
S – Strengths (Mocne strony)
W – Weaknesses (Słabe strony)
O – Opportunities (Szanse)
T – Threats (Zagrożenia)
Elementy składające się na mocne i słaby strony dotyczą czynników wewnętrznych, a więc związanych bezpośrednio z samych przedsiębiorstwem. Natomiast szanse i zagrożenia są czynnikami zewnętrznymi wynikającymi z sytuacji mikro i makroekonomicznej.
Na samym początku określmy sobie cel, jaki chcemy osiągnąć poprzez jej wykonanie. W swojej praktyce największą uwagę zwracam na potencjał do przekształcenia pozycji znajdujących się w części dotyczącej szans na mocne strony danego przedsiębiorstwa z uwzględnieniem ryzyk wynikających z pozostałych elementów.
pixabay.com
Strengths
Mając wyznaczony cel możesz przystąpić do sporządzenia pierwszego szkicu. Proponuję rozpocząć od części określającej silne obszary. Jest to pozycja, którą wypełnia się przyjemnie i stosunkowo krótko. Oczywiście musisz być świadomy jakie są Twoje asy w rękawie, a więc w czym jesteś lepszy od innych? Na czym tak naprawdę polega przewaga oferowanego produktu lub świadczonej usługi? Co takiego sprawia, że klienci decydują się na wybór Twojej firmy, a nie konkrecji?
Kluczowe będzie wymiennie wszystkich aspektów mających realne przełożenie na pozycję firmy w danej branży. Umieszczenie tutaj stwierdzenia w stylu „wysoko wykwalifikowana kadra” nie wnosi żadnej wartości, ponieważ może okazać się, że w branży, w której konkurujesz jest to standard i w innych okolicznościach byłbyś skazany na porażkę (np. branża medyczna). Wskaż, gdzie leży prawdziwa wartość, którą możesz realnie przełożyć na osiągane wyniki.
Weaknesses
Kolejnym krokiem jest wskazanie największych bolączek Twojej firmy. Musisz być ze sobą szczery i wymienić skrupulatnie każdy punkt, obszar, dziedzinę czy cokolwiek innego co nie funkcjonuje prawidłowo. Nie jest to zadanie łatwe zwłaszcza, że niekiedy trzeba się przyznać do własnej niekompetencji np. w obszarze zarządzania ludźmi czy planowania strategii marketingowych. Nie masz wiedzy i doświadczenia w danym obszarze – zapisz to. Właśnie po to poświęcasz swój czas, żeby wynieść z tego jak najwięcej.
Dobrym rozwiązaniem będzie poproszenie o pomoc kogoś z zewnątrz i zadanie mu kilku podstawowych pytań. Jeżeli masz już klientów to zadaj im proste pytania: z czego byli zadowoleni, co według nich należałoby poprawić. Wszystkie te czynności możesz zastosować wobec swoich pracowników. W przypadku gdy jesteś na etapie tworzenia biznesplanu i nie masz możliwości konsultacji z potencjalnymi klientami czy pracownikami to wykorzystaj do tego swoich znajomych. Uwierz mi, że możesz dowiedzieć się niesamowitych rzeczy o swoim produkcie czy usłudze.
Opportunities
W tym punkcie powinieneś umieścić wszystkie potencjalne możliwości rozwoju swojego przedsięwzięcia, jakie mogą zostać zmaterializowane w przyszłości. Wpływ na ich realizację nie jest jednak uzależniony wyłącznie od Twoich działań. Na rozwój wydarzeń wpływają więc czynniki niebędące pod kontrolą danej firmy. Wyobraź sobie, że ubiegasz się o grant na prace badawczo-rozwojowe i oczekujesz na wydanie decyzji. To czy Twój wniosek zostanie rozpatrzony pozytywnie lub negatywnie zależy w głównej mierze od podmiotu odpowiedzialnego za przyznanie wsparcia. Zakres działań mających wpływ na treść tej decyzji jest znacznie ograniczony.
Właśnie takie sytuacje powinieneś uwzględnić w pozycji szanse. Warto także rozejrzeć się nieco szerzej i zaznajomić się ze specyfiką danej branży. Może na przestrzeni kilku lub kilkunastu lat przewidywany jest duży wzrost wartości danego rynku albo upodobania klientów zmieniają się w taki sposób, że w przyszłości Twój produkt może okazać się strzałem w przysłowiową dziesiątkę. Sprawdź to i jeżeli znajdziesz jakieś dowody potwierdzające słuszność Twojej tezy to wpisz.
Threats
Ostatnia część analizy SWOT dotyczy zagrożeń mogących powstać w przyszłości na skutek różnych także niezależnych od nas zdarzeń. W tym obszarze często powołuje się ryzyka związane np. ze zmianami prawa w danym państwie (w szczególności regulacje dotyczące systemu podatkowego), zmianami trendów w danej branży czy możliwość pojawienia się konkurencji dysponującej lepszym produktem bądź usługą.
Szczególnie w branżach uchodzących za najbardziej innowacyjne, czyli biotechnologia, IT oraz artificial intelligence, gdzie tempo zmian jest niezwykle wysokie należałoby wziąć pod lupę wymienione wcześniej aspekty. Jednak, nie tylko konkurencja ma wpływ na powodzenie danego przedsięwzięcia. Dostęp do odpowiednio wykwalifikowanego personelu czy zaplecza naukowego również mogą stanowić zagrożenia decydujące o efekcie końcowym. Warto zobaczyć np. jak kształtuje się wycena spółek na giełdzie działających w podobnym segmencie rynku. Może się okazać, że są mocno przeszacowane i jesteśmy o krok od pęknięcia bańki spekulacyjnej. Sprawdź to.
Moja opinia
Wszystkie wymienione wyżej punkty są moją interpretacją analizy strategicznej SWOT i mogą różnić się one od opracowań znajdujących się w podręcznikach. Nie jestem teoretykiem, nie zgłębiałem założeń naukowych i różnych podglądów na ten temat. Wykorzystuję tę metodę w praktyce i przedstawiłem własne przemyślenia na ten temat.
Najbardziej w całej tej metodzie cenię sobie jej prostotę oraz intuicyjność. Posiadając pewien bagaż doświadczeń oraz rozeznanie w branży można przeprowadzić naprawdę rzetelne i wartościowe badanie. Zapewniam, że poświęcony czas zwróci się szybciej niż myślisz. Jedynie co musisz zrobić to wyciągnąć wnioski z dokonanej analizy, skupić się na rozwijaniu mocnych stron oraz zminimalizowaniu braków w innych obszarach.
Kolejnym krokiem, który powinien bezpośrednio wynikać z wniosków wyciągniętych z wykonanego badania, jest stworzenie odpowiedniej strategii działania. Znając miejsce, w jakim się obecnie znajdujesz o wiele łatwiej będzie Ci opracować plan dalszego rozwoju lub restrukturyzacji Twojej firmy. Przekonaj się sam.
Chciałbyś przeprowadzić taką analizę we własnej firmie ale nie wiesz jak to zrobić? Napisz na adres konrad.siekierda@gmail.com lub wypełnij formularz kontaktowy (znajdziesz tutaj). Pomogę w profesjonalnym przygotowaniu takiego dokumentu na potrzeby Twoje lub inwestorów, z którymi współpracujesz.
