Fuzje i przejęcia spółek (ang. mergers & acquisitions, M&A)  – z pewnością wielokrotnie natknąłeś się na to hasło szukając sposobów na rozwój swojego biznesu. W dzisiejszym wpisie wprowadzę Cię w podstawowe zagadnienia związana z tą instytucją. Jest to nazwa potocznie używana przez przedsiębiorców.

Dzięki lekturze artykułu dowiesz się:

• jakie są rodzaje połączeń na gruncie kodeksu spółek handlowych,
• jakie połączenia wchodzą w skład pojęcia merger na podstawie III dyrektywie o fuzji,
• jak rozumiane jest pojęcie mergers & acquisitions w obrocie międzynarodowym, w oparciu o definicje przedstawione w podręczniku International Legal English.

KODEKS SPÓŁEK HANDLOWYCH

W polskim systemie prawnym wspomniana tematyka została uregulowana w artykułach 451 – 527 kodeksu spółek handlowych (dalej k.s.h.). Dział ten otrzymał wdzięczny tytuł: „Łączenie się spółek„.  Zasadniczo możemy wyróżnić dwa podstawowe rodzaje połączeń:

• przez przeniesienie całego majątku spółki (przejmowanej) na inną spółkę (przejmującą) za udziały lub akcje, które spółka przejmująca wydaje wspólnikom spółki przejmowanej (łączenie się przez przejęcie),

A + B = A/B

• przez zawiązanie spółki kapitałowej, na którą przechodzi majątek wszystkich łączących się spółek za udziały lub akcje nowej spółki (łączenie się przez zawiązanie nowej spółki).

A + B = C

Andreas Fusser / CC Flickr.com

III DYREKTYWA O FUZJI

Czy pojęcia mergers & acquisitions w prawie europejskimi są tożsame z polskimi odpowiednikami? W tzw. dyrektywie o fuzji, dotyczącej łączenia się spółek akcyjnych zostały wprowadzone właściwe definicje. Za odpowiednik angielskiego słowa merger, w polskiej wersji językowej uznano sformułowanie „łączenie się”. Poniżej test w anglojęzycznej wersji językowej wraz z polskim tłumaczeniem.

For the purposes of this Directive, ‘merger by acquisition’ shall mean the operation whereby one or more companies are wound up without going into liquidation and transfer to another all their assets and liabilities in exchange for the issue to the shareholders of the company or companies being acquired of shares in the acquiring company and a cash payment, if any, not exceeding 10 % of the nominal value of the shares so issued or, where they have no nominal value, of their accounting par value.

Do celów niniejszej dyrektywy „łączenie przez przejęcie” oznacza operację, poprzez którą jedna spółka lub więcej spółek zostaje rozwiązanych bez postępowania likwidacyjnego i przenosi do innej wszystkie swoje aktywa i pasywa w zamian za wyemitowanie dla akcjonariuszy spółki lub spółek przejmowanych akcji w spółce przejmującej oraz ewentualną dopłatę w gotówce nieprzekraczającą 10 % wartości nominalnej tak wyemitowanych akcji lub, w przypadku braku wartości nominalnej, ich wartości księgowej.

A + B = A/B

Teraz druga ze wspomnianych definicji:

For the purposes of this Directive, ‘merger by the formation of a new company’ shall mean the operation whereby several companies are wound up without going into liquidation and transfer to a company that they set up all their assets and liabilities in exchange for the issue to their shareholders of shares in the new company and a cash payment, if any, not exceeding 10 % of the nominal value of the shares so issued or, where they have no nominal value, of their accounting par value.

Do celów niniejszej dyrektywy „łączenie przez zawiązanie nowej spółki” oznacza operację, poprzez którą kilka spółek zostaje rozwiązanych bez postępowania likwidacyjnego i przenosi na zawiązywaną spółkę wszystkie swoje aktywa i pasywa w zamian za akcje wydane ich akcjonariuszom w nowej spółce oraz ewentualną dopłatę w gotówce nieprzekraczającą 10 % wartości nominalnej wydanych akcji lub, w przypadku braku wartości nominalnej, ich wartości księgowej. 

Jak widać na gruncie ww. dyrektywy ustawodawca dzieli pojęcie merger na dwa główne podtypy, w dużej mierze odpowiadające rozumieniu definicji łączenia według kodeksu spółek handlowych.

Przyjrzyjmy się teraz jak wygląda międzynarodowa nomenklatura transakcji M&A według jednego z najbardziej popularnych podręczników z zakresu prawniczego angielskiego.

A + B = C

 INTERNATIONAL LEGAL ENGLISH

Bez wątpienia źródłem wartościowych definicji z zakresu M&A jest podręcznik International Legal English autorstwa Amy Krois Lindner. Zawarte tam sformułowania są szczególnie przydatne przy sporządzaniu umów w międzynarodowym obrocie gospodarczym. Przechodzimy do konkretów. We wspomnianej pozycji  zostały podane następujące definicje:

1. merger – nabycie jednej spółki przez drugą, w rezultacie czego jedna z nich istnieje nadal, a druga ulega rozwiązaniu;

A + B = A/B

2. consolidation – połączenie co najmniej dwóch spółek w celu utworzenia nowego podmiotu;

A + B = C

3. acquisition of controlling shares – nabycie udziałów/akcji od wspólników/akcjonariuszy posiadających większościowy pakiet:

a) friendly takover – przejęcie przedsiębiorstwa poprzez nabycie większościowego pakietu udziałów/akcji wspierane przez zarząd;

b) hostile takover – przejęcie przedsiębiorstwa poprzez nabycie większościowego pakietu udziałów/akcji pomimo wyrażeniu sprzeciwu przez zarząd spółki przejmowanej;

4. sale of substantially all assets – forma przejęcia (aquisition), w czasie której całość lub przeważająca część przedsiębiorstwa zostaje sprzedana spółce przejmującej.

W kolejnych wpisach możesz spodziewać się  mniej teorii, a więcej praktycznych informacji. Jednak żebyś łatwiej mógł zrozumieć tematykę następnych artykułów postanowiłem dokonać małego wprowadzenia. Trzeba mieć na uwadze, że fuzje i przejęcia spółek należą do jednych z najbardziej skomplikowanych transakcji dokonywanych w obrocie gospodarczym. Zarówno pod względem prawnym, biznesowym czy podatkowym jest to nie lada wyzwanie. Tym bardziej, że często, celem całej operacji jest uzyskanie tzw. efektu synergii (więcej w kolejnym wpisie z zakresu M&A).

Jeżeli masz do mnie jakieś pytania, pisz śmiało w komentarzach. Podziel się ze znajomymi wpisem, niech wiedzą więcej! Wystarczy kliknąć na jeden z przycinków poniżej.

Peter Almay / CC Flickr.com