uprawnienia osobiste w spolce z.o..

Jak ustanowić uprawnienia osobiste w spółce z o.o.?

Realia biznesu są takie, że przedsiębiorcy kierują się własnym interesem i dążą do jak najlepszego zabezpieczenia swojej pozycji. Nie inaczej wygląda sytuacja w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością. Szczególnie w przypadku gdy występuje tam wielu wspólników. Każda z grup interesariuszu będzie chciała przeforsować najdogodniejsze dla siebie rozwiązania.

Na korzyść niektórych udziałowców mogą zostać ustanowione uprawnienia, które zapewnią silną pozycję względem pozostałych. Znając odpowiednie mechanizmy można nawet przejąć kontrolę nad spółką, nie będąc jednocześnie wspólnikiem większościowym. Jednym z nich jest właśnie instytucja uprawnień osobistych wspólnika w spółce z o.o.

Czym są uprawnienia osobiste?

W Kodeksie spółek handlowych nie znajdziesz wprost wyrażonej definicji. Należy przyjąć, że są to specjalne korzyści przysługujące indywidualnie oznaczonemu wspólnikowi w umowie spółki. Podstawowym przepisem kreującym możliwość ich zastosowania jest art. 159 KSH, zgodnie z którym:

Jeżeli wspólnikowi mają być przyznane szczególne korzyści lub jeżeli na wspólników mają być nałożone, oprócz wniesienia wkładów na pokrycie udziałów, inne obowiązki wobec spółki, należy to pod rygorem bezskuteczności wobec spółki dokładnie określić w umowie spółki.

Jakie są ograniczenia?

Co do zasady wspólnicy mają swobodę w kreowaniu treści konkretnych uprawnień. Muszą jedynie pamiętać, że przyznane korzyści nie mogą być sprzeczne z naturą spółki oraz zasadami współżycia społecznego. Postępowanie niezgodne z tymi regułami może doprowadzić do kwestionowania postanowień umownych przez pozostałych udziałowców. Warto więc wcześniej zastanowić się czy proponowane przywileje nie wykraczają poza granice prawa.  Jako przykład może posłużyć postanowienie uprawniające do powołania i odwołania wszystkich członków organów spółki przez wspólnika mniejszościowego.

Zapamiętaj także, że uprawnienia osobiste są niezbywalne. Nie możesz ich skutecznie przenieść na osobę trzecią. W momencie utraty statusu wspólnika Twoje uprawnienia po prostu wygasają. Inaczej sytuacja wygląda w przypadku udziałów uprzywilejowanych (o których więcej pisałem tutaj), o ile inaczej nie zastrzeżono w umowie spółki.

W jakim celu są stosowane?

Jednym z podstawowych zadań jest zróżnicowanie pozycji jednych wspólników względem drugich. Wprowadzenie odpowiednich postanowień do umowy spółki zmienia sposób funkcjonowania firmy. Najczęściej podmiotem, dysponującym takim uprawnieniami jest wspólnik większościowy.

Oczywiście można się przyczepić, że tak nie jest zawsze i ich stosowanie nie ma na celu ograniczania praw pozostałych wspólników lub osłabiania ich pozycji. Prawda jest jednak inna. Właśnie po to zostały stworzone – w celu zapewnienia przewagi. Takie są zasady gry – to jest biznes.

uprawnienia osobiste w spolce z.o..

Photo by Matheus Ferrero on Unsplash

Jakie są rodzaje uprawnień osobistych?

Uprawnienia te mogą mogą mieć charakter korporacyjny lub majątkowy. W pierwszym przypadku pozwalają one na dokonywanie decyzji wpływających np. na obsadę organów spółki, poprzez możliwość desygnowania konkretnych osób do piastowania kluczowych stanowisk tj. przewodniczący rady nadzorczej lub prezes zarządu.

Natomiast uprawnienia majątkowe, jak sama nazwa wskazuje, mają na celu przysporzenie udziałowca najczęściej za pomocą zwiększonych wpływów z dywidendy lub pierwszeństwa w zaspokojeniu z majątku spółki w przypadku jej likwidacji. Wszystko będzie zależało od zamiarów i planów inwestorów względem konkretnego przedsiębiorstwa.

W jaki sposób ustanowić uprawnienia osobiste w spółce?

Ustanowienie tych praw wymaga umieszczenia odpowiednich postanowień w treści umowy spółki. Należy pamiętać, żeby precyzyjnie oznaczyć uprzywilejowanego wspólnika, posiłkując się danymi z właściwego rejestru. W przypadku gdy, wspólnicy zdecydują się na ich wprowadzenie po założeniu spółki konieczne będzie podjęcie uchwały. Powinna ona zostać przyjęta w trybie określonym w art. 246 KSH, czyli większością 2/3 głosów na Zgromadzeniu Wspólników.

Przykładowe postanowienia

Sprawdziłem treści statutów niektórych spółek giełdowych. Wspólnicy często decydują się na przyznanie uprawnienia do powoływania lub odwoływania osób wchodzących w skład organów danej spółki. Sprawdźmy, jak w praktyce wyglądają konkretne regulacje.

uprawnienia osobiste w spolce z.o..

Photo by Hermes Rivera on Unsplash

Grupa LOTOS S.A.
Rada Nadzorcza jest powoływana i odwoływana przez Walne Zgromadzenie niezależnie od powyższego, tak długo jak Skarb Państwa pozostaje akcjonariuszem Spółki, Skarb Państwa reprezentowany przez ministra właściwego do spraw Skarbu Państwa jest uprawniony do powoływania i odwoływania jednego członka Rady Nadzorczej.

Grupa AZOTY S.A.
Akcjonariuszowi – Skarbowi Państwa przysługuje indywidualne uprawnienie do powoływania i odwoływania jednego członka Rady Nadzorczej. Oświadczenie woli Akcjonariusza dokonywane jest w drodze pisemnego oświadczenia kierowanego do Spółki, lub poprzez złożenie oświadczenia do protokołu Walnego Zgromadzenia przez pełnomocnika ustanowionego przez Ministra Skarbu Państwa, którego pełnomocnictwo zawiera wyraźne upoważnienie do wykonania tego uprawnienia.

BYTOM S.A.
Z zastrzeżeniem ust. 5, Zarząd Spółki jest powoływany w następujący sposób:
1) Jan Pilch oraz FRM „4ECapital Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością” Spółka komandytowo-akcyjna mają prawo powoływać i odwoływać 1 (jednego) członka Zarządu, który pełnił będzie funkcję Prezesa Zarządu, w drodze pisemnego oświadczenia złożonego Spółce, skutecznego z dniem doręczenia takiego oświadczenia Spółce, chyba że z samego oświadczenia wynika późniejszy termin powołania takiego członka Zarządu (…)

Uprawnienie osobiste (…) przysługuje w sytuacji, gdy Jan Pilch oraz FRM „4ECapital Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością” Spółka komandytowo-akcyjna pozostają akcjonariuszami Spółki i posiadają łącznie nie mniej niż 6.000.000 (sześć milionów) akcji Spółki. W przypadku gdy Jan Pilch oraz FRM „4ECapital Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością” Spółka komandytowo-akcyjna posiadać będą mniej niż 6000000 (sześć milionów) akcji, Zarząd Spółki powoływany i odwoływany jest przez Radę Nadzorczą. Członkowie Zarządu, o których mowa w niniejszym ust. 5, mogą być odwołani z ważnych powodów przez Radę Nadzorczą przed upływem kadencji.

Czy warto?

Zdecydowanie tak. Korzyści jest naprawdę bardzo dużo i warto spędzić dodatkowy czas na negocjowaniu warunków umowy. W późniejszym okresie takie uprzywilejowanie może okazać się na wagę złota, zwłaszcza w sytuacji ciągłych kłótni między wspólnikami. Tworząc umowę spółki trzeba brać również pod uwagę negatywny scenariusz wydarzeń. Odpowiednie regulacje mogą znaczenie zredukować ryzyka związane z prowadzeniem danego biznesu i różnicy zdań decydentów.

Jeśli zastanawiasz się nad zabezpieczeniem swoich interesów z wykorzystaniem instytucji uprawnień osobistych, to napisz na adres konrad.siekierda@gmail.com. Doradzę w znalezieniu najlepszego rozwiązania dla Twojej firmy.

Q: Czy Ty w swojej spółce wprowadziłeś uprawnienia osobiste, żeby zapewnić sobie silniejszą pozycję?

Brak komentarzy

Anuluj