Czasem nasi kontrahenci popadają w kłopoty finansowe i nie są w stanie na bieżąco regulować swoich zobowiązań pieniężnych. Jeśli problemy się pogłębiają i nie widać szansy na powrót do normalnego funkcjonowania, może to doprowadzić do konieczności ogłoszenia upadłości. Co wtedy dzieje się z przysługującą nam wierzytelnością? Jakie kroki należy podjąć? Tego wszystkiego dowiesz się z tego artykułu.

Co trzeba zgłaszać?

Otrzymanie od syndyka zawiadomienia o upadłości naszego dłużnika, powinno stanowić impuls dla wierzyciela do podjęcia działań prowadzących do umieszczenia należności na liście wierzytelności.

Wierzyciel osobisty zamierzający uczestniczyć w postępowaniu upadłościowym powinien w terminie oznaczonym w postanowieniu o ogłoszeniu upadłości zgłosić swoją wierzytelność sędziemu-komisarzowi.

Wierzyciel jest uprawniony do zgłoszenia wierzytelności także wtedy, gdy była ona zabezpieczona hipoteką, zastawem, zastawem rejestrowym, zastawem skarbowym, hipoteką morską lub przez inny wpis w księdze wieczystej lub w rejestrze okrętowym. Jeśli wierzyciel ich nie zgłosi, to zostaną umieszczone na liście wierzytelności z urzędu.

Podobnie nie wymagają zgłoszenia należności ze stosunku pracy, bowiem są umieszczane na liście z urzędu. Dotyczy to należności powstałych przed ogłoszeniem upadłości w kwocie wynikającej z ksiąg upadłego (np. lista płac).

Termin

Zgodnie z przepisami ustawy – Prawo upadłościowe, wierzyciele osobiści powinni zgłosić przysługujące im wierzytelności w terminie 30 dni od dnia obwieszczenia postanowienia o ogłoszenia upadłości w rejestrze.

Ustawodawca ma na myśli Centralny Rejestr Restrukturyzacji i Upadłości, który miał zostać utworzony na mocy nowej ustawy – Prawo restrukturyzacyjne. Niestety w ostateczności nie powstał. Do momentu jego utworzenia obwieszczeń dokonuje się w Monitorze Sądowym i Gospodarczym. Przykłady takich obwieszczeń możesz znaleźć w poszczególnych numerach dziennika, w dziale poświęconym ogłoszeniom wymaganym przez prawo upadłościowe.

Od stycznia 2020 r. obwieszczenia prawdopodobnie będą umieszczane w Krajowym Rejestrze Zadłużonych (przynajmniej takie są plany). Zobaczymy czy ministerstwo sprosta oczekiwaniom i terminowo przygotuje odpowiednią infrastrukturę teleinformatyczną.

Formularz

Zgłoszenia wierzytelności dokonuje się na piśmie w dwóch egzemplarzach. Należy w nim wskazać dowody uzasadniające zgłoszenie – umowy, faktury i inne dokumenty świadczące o istnieniu wierzytelności. Zgłoszenie składa się na formularzu, którego wzór został określony przez Ministra Sprawiedliwości. Wygląda on następująco:

Kategorie zaspokojenia

Wypełniając formularz w odpowiedniej rubryce należy wskazać do jakiej kategorii zaspokojenia należy nasza wierzytelność. Katalog obejmujący wskazane kategorie znajdziesz w art. 342 ust. 1 ustawy – Prawo upadłościowe. Do każdej wierzytelności należy również wskazać tytuł prawny, z którego wynika.

Skutki braku zgłoszenia

Niedokonanie zgłoszenia nie ma negatywnych konsekwencji dla istnienia samej wierzytelności. Nie powoduje jej wygaśnięcia. W takim przypadku wierzyciel nie uczestniczy w postępowaniu upadłościowym. Nie otrzyma zatem środków z podziałów funduszów masy upadłości, ani nie będzie uprawniony do dokonywania potrąceń.

Pełnomocnik

Zgłoszenie może być także dokonane przez pełnomocnika procesowego, którym jest adwokat lub radca prawny, lub osoba posiadająca licencję doradcy restrukturyzacyjnego. Jeśli nie wiemy jak prawidłowo dokonać zgłoszenia, to dobrym pomysłem będzie skorzystanie z usług osób, które profesjonalnie zajmują się takimi czynnościami.

Czynności sprawdzające syndyka

W przypadku gdy zgłoszenie wierzytelności spełnia wymagania określone w przepisach, sędzia-komisarz w terminie tygodnia przekazuje odpis zgłoszenia syndykowi. Rozpoczyna się proces merytorycznej weryfikacji danych podanych w zgłoszeniu.

Syndyk sprawdza czy zgłoszona wierzytelność znajduje potwierdzenie w księgach rachunkowych lub innych dokumentach upadłego albo we wpisach w księdze wieczystej lub rejestrach. Poza tym wzywa upadłego do złożenia oświadczenia, o tym czy daną wierzytelność uznaje.

Jeśli wierzytelność nie znajduje potwierdzenia w powyższych miejscach, syndyk wzywa wierzyciela do złożenia w terminie tygodnia dokumentów wskazanych w zgłoszeniu pod rygorem odmowy uznania wierzytelności.

Trzeba pamiętać, że termin ten nie podlega przedłużeniu ani przywróceniu. Wyjątkowo syndyk może uwzględnić dokumenty złożone po upływie terminu, jeśli nie powoduje to opóźnienia w przekazaniu listy sędziemu-komisarzowi. Zatem lepiej nie zostawiać takich spraw na ostatnią chwilę.

Następnie, po sprawdzeniu zgłoszonych wierzytelności syndyk sporządza listę wierzytelności. Powinien to zrobić w terminie 2 miesięcy od upływu okresu przewidzianego do zgłaszania wierzytelności.