zgłoszenie wierzytelności w postępowaniu upadłościowym

10 wskazówek, jak prawidłowo wypełnić zgłoszenie wierzytelności

W przypadku ogłoszenia upadłości dłużnika wierzyciel zamierzający uczestniczyć w postępowaniu powinien zgłosić swoja wierzytelność. Od nowelizacji przepisów prawa upadłościowego1 z 24 marca 2020 r. organem właściwym do przyjmowania zgłoszeń jest syndyk, a nie sędzia-komisarz. To właśnie do kancelarii syndyka należy kierować całą dokumentację dotyczącą przysługującej nam wierzytelności.

Warto przy tym pamiętać, że na zgłoszenie wierzytelności mamy określony termin. Wynosi on 30 dni i biegnie od dnia obwieszczenia postanowienia o ogłoszeniu upadłości w Monitorze Sądowym i Gospodarczym2 (warto na bieżąco sprawdzać czy stosowna informacja nie ukazała się w publikatorze). Elektroniczne egzemplarze dziennika znajdziesz na stronie prowadzonej przez Ministra Sprawiedliwości (tutaj).

Zgłoszenie wierzytelności możemy dokonać na wzorze określonym w rozporządzeniu przez Ministra Sprawiedliwości3 (znajdziesz tutaj). Nie jest to jednak obowiązkowy formularz. Równie dobrze możemy dokonać zgłoszenia na zwykłej kartce papieru A4.

Ważne, żeby nasze pismo spełniało wymagania określone w art. 240 prawa upadłościowego4. Sprawdźmy teraz, jakie elementy obligatoryjne powinny się tam znaleźć.

1. Tożsamość wierzyciela

Może się wydawać, że ta część zgłoszenia nie powinna przysparzać większych trudności. Jednakże w praktyce pojawiają się liczne braki. Jednym z nich jest niezamieszczenie lub wskazanie błędnych informacji o posiadanym numerze PESEL lub KRS. Wpisanie tych danych ma na celu jednoznaczne ustalenie tożsamości wierzyciela.

Na tym polu nie może być żadnych wątpliwości i niedomówień. Wszelkie informacje powinny być spójne z danymi widniejącymi w stosownych rejestrach np. Krajowy Rejestr Sądowy, CEIDG, Baza REGON.

Wierzytelności często bywają przedmiotem obrotu. W miejsce pierwotnego wierzyciela (banku, firmy pożyczkowej, dostawcy usług telekomunikacyjnych) pojawiają się fundusze sekurytyzacyjne, kancelarie windykacyjne lub inne podmioty nabywające długi.

Wtedy w zgłoszeniu wskazujemy nabywcę wierzytelności, dołączając jednocześnie dokumenty poświadczające skuteczny przelew/cesję wierzytelności. Braki w tym obszarze mogą skutkować nieuznaniem wierzytelności przez syndyka.

2. Wyjaśnienie wysokości i sposobu obliczania należności ubocznych

Wypełniając zgłoszenie należy pamiętać, że przysługujące nam należności uboczne (głównie odsetki) określamy przez podanie konkretnej kwoty. Jeśli przysługują nam odsetki z różnych tytułów np. odsetki umowne, odsetki ustawowe za opóźnienie, odsetki karne, to każdorazowo podajemy ich rodzaj i wysokość.

Należy również pamiętać, żeby wyjaśnić w zgłoszeniu sposób ich obliczenia. W tym celu ustawodawca zaprojektował nawet osobną rubrykę (Wskazanie sposobu obliczenia należności ubocznych).

Przede wszystkim należy podać ich rodzaj, okres za który przysługują, stawkę oraz kwotę, np. odsetki ustawowe za opóźnienie (5,6%) liczone od kwoty 1000 zł za okres od 20.01.2021 do 20.06.2021 r. w kwocie 23,32 zł. Dysponując takimi informacjami syndyk ma możliwość ustalenia od jakiej wartości wierzyciel naliczył odsetki, jaką przyjął stawkę, za jaki okres oraz jaka była ich ostateczna wysokość.

zgłoszenie wierzytelności, postępowanie upadłościowe

W praktyce znaczne problemy sprawia określenie krańcowej daty naliczania odsetek. W tym zakresie należy odwołać się do treści art. 92 prawa upadłościowego. Stanowi on, że z masy upadłości mogą być zaspokojone odsetki od wierzytelności, należne od upadłego, za okres do dnia ogłoszenia upadłości.

Przekładając to na działanie, w postępowaniu upadłościowym możemy dochodzić odsetek maksymalnie do dnia poprzedzającego dzień ogłoszenia upadłości. Sprawdźmy to na konkretnym stanie faktycznym, żeby lepiej zrozumieć cały mechanizm.

Przykład 1.
Piotr Piotrowski postanowił złożyć wniosek o ogłoszenie upadłości. Dnia 20 czerwca 2021 r. Sąd Rejonowy dla Krakowa-Śródmieścia w Krakowie wydał postanowienie o ogłoszeniu upadłości osoby fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej (tzw. upadłość konsumencka).

Jego kolega Adam Adamowski udzielił mu 10 stycznia 2021 r. pożyczki w kwocie 2 000 zł, którą Piotr zobowiązał się spłacić do 28 lutego 2021 r. Piotr nie zwrócił Adamowi pieniędzy w terminie.

Teraz Adam będzie mógł zgłosić swoją wierzytelność w postępowaniu upadłościowym. Wartość należności głównej, czyli 2 000 zł będzie podlegać zaspokojeniu w kategorii drugiej. Z kolei odsetki ustawowe za opóźnienie za okres od 1 marca 2021 r. (dzień wymagalności roszczenia) do dnia 19 czerwca 2021 r. (dzień poprzedzający dzień ogłoszenia upadłości) trafią do trzeciej kategorii zaspokojenia.

Wiesz jaka będzie wysokość odsetek? Napisz w komentarzu pod artykułem.

3. Podanie informacji o zabezpieczeniu wierzytelności

W zgłoszeniu wierzytelności powinna również znaleźć się informacja o zabezpieczeniu wierzytelności. Formą zabezpieczenia będzie np. hipoteka, zastaw, zastaw rejestrowy, przewłaszczenie. Jeśli wierzyciel korzysta z takiej ochrony, to fakt ten należy wykazać w zgłoszeniu.

Dla syndyka to cenna informacja, która w przyszłości może mieć znaczenie przy podziale funduszów masy upadłości (odrębny plan podziału dla wierzycieli zabezpieczonych rzeczowo).

Wskazując rodzaj zabezpieczenia wierzytelności należy konkretnie opisać z czego wynika i na czym został ustanowiony. Przykładowo, jeśli nasza wierzytelność została zabezpieczona hipoteką umowną na nieruchomości, to wskazujemy numer księgi wieczystej, sumę hipoteki, miejsce hipoteczne.

Oczywiście te wszystkie dane będą jeszcze weryfikowane przez syndyka, który sprawdzi czy podane przez nas informacje są zgodne z wpisami w KW. W przypadku rozbieżności, możemy liczyć na telefon lub pismo w celu wyjaśnienia sprawy.

Jeśli Twoja wierzytelność jest zabezpieczona rzeczowo, umieść tę informację w zgłoszeniu.

4. Wskazanie kategorii zaspokojenia wierzytelności

Jedną z czynności powodujących najwięcej trudności po stronie wierzyciela jest wybór właściwej kategorii zaspokojenia wierzytelności. Tutaj pojawiają się schodki, ponieważ trzeba uważnie wczytać się w treść przepisów i dokonać ich wykładni.

Chodzi o to, żeby przyporządkować odpowiednią kategorię do wierzytelności, którą dysponujemy. Listę kategorii zaspokojenia znajdziemy w art. 342 prawa upadłościowego. Dowiemy się z niego, że wyróżniamy 4 podstawowe kategorie, a dokładnie:

kategoria pierwsza – zawiera stosunkowo obszerny i zróżnicowany katalog należności podlegających uznaniu. Odszukamy tutaj m.in. renty, alimenty, wynagrodzenie za pracę, składki ZUS. Przechodząc do meritum, w szczególności do tego kręgu zalicza się:

  • przypadające za czas przed ogłoszeniem upadłości należności ze stosunku pracy, z wyjątkiem roszczeń z tytułu wynagrodzenia reprezentanta upadłego lub wynagrodzenia osoby wykonującej czynności związane z zarządem lub nadzorem nad przedsiębiorstwem upadłego,
  • należności rolników z tytułu umów o dostarczenie produktów z własnego gospodarstwa rolnego,
  • należności alimentacyjne,
  • renty z tytułu odszkodowania za wywołanie choroby, niezdolności do pracy, kalectwa lub śmierci,
  • renty z tytułu zamiany uprawnień objętych treścią prawa dożywocia na dożywotnią rentę,
  • przypadające za trzy ostatnie lata przed ogłoszeniem upadłości należności z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne w rozumieniu ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych,
  • należności powstałe w postępowaniu restrukturyzacyjnym z czynności zarządcy albo należności powstałe z czynności dłużnika dokonanych po otwarciu postępowania restrukturyzacyjnego niewymagających zezwolenia rady wierzycieli albo zgody nadzorcy sądowego lub dokonanych za zezwoleniem rady wierzycieli albo zgodą nadzorcy sądowego, jeżeli upadłość ogłoszono w wyniku rozpoznania uproszczonego wniosku o ogłoszenie upadłości,
  • należności z tytułu kredytu, pożyczki, obligacji, gwarancji lub akredytyw lub innego finansowania przewidzianego układem przyjętym w postępowaniu restrukturyzacyjnym i udzielonego w związku z wykonaniem takiego układu, jeżeli upadłość ogłoszono w wyniku rozpoznania wniosku o ogłoszenie upadłości złożonego nie później niż trzy miesiące po prawomocnym uchyleniu układu.

kategoria druga – inne należności, jeżeli nie podlegają zaspokojeniu w innych kategoriach, w szczególności podatki i inne daniny publiczne oraz pozostałe należności z tytułu składek na ubezpieczenie społeczne (najpojemniejsza kategoria, zawiera m.in. należności z tytułu kredytów bankowych, pożyczek, dostaw towarów od kontrahentów itd.).

kategoria trzecia – odsetki od należności ujętych w wyższych kategoriach w kolejności, w jakiej podlega zaspokojeniu kapitał, a także sądowe i administracyjne kary grzywny oraz należności z tytułu darowizn i zapisów (np. odsetki za opóźnienie trafiają do tego koszyka).

kategoria czwarta – należności wspólników albo akcjonariuszy z tytułu pożyczki lub innej czynności prawnej o podobnych skutkach, w szczególności dostawy towaru z odroczonym terminem płatności, dokonanej na rzecz upadłego będącego spółką kapitałową w okresie pięciu lat przed ogłoszeniem upadłości, wraz z odsetkami.

Przed podjęciem decyzji o zakwalifikowaniu konkretnej wierzytelności do odpowiadającej jej kategorii, warto skrupulatnie przeanalizować treść art. 342 p.u. W razie wątpliwości możemy również skorzystać z konsultacji doradcy restrukturyzacyjnego, który pomoże w przypisaniu właściwej kategorii i prawidłowym uzupełnieniu całego zgłoszenia.

Potrzebujesz wsparcia przy wypełnieniu zgłoszenia wierzytelności? Zapraszam do współpracy. Wystarczy, że napiszesz na adres kancelaria@konradsiekierda.pl

5. Wskazanie rachunku bankowego

W zgłoszeniu wierzytelności podajemy również numer rachunku bankowego. W przyszłości umożliwi to syndykowi przekazanie środków zgromadzonych na skutek likwidacji masy upadłości. Nieumieszczenie tej informacji w zgłoszeniu może zostać zakwalifikowane jako brak formalny.

Może się jednak zdarzyć tak, że nie posiadamy w ogóle rachunku bankowego, co w obecnych czasach jest jednak mało prawdopodobne. Wtedy w treści zgłoszenia zamieszczamy stosowną adnotację.

W formularzu przygotowanym przez Ministerstwo Sprawiedliwości umieszczono specjalnie zaprojektowaną rubrykę, gdzie możemy wpisać numer rachunku lub informację o jego braku.

Znajdziesz ją na pierwszej stronie wzoru zgłoszenia, tuż nad sekcją dotyczącą kategorii zaspokojenia. Wydaje się, że błaha sprawa, jednak w praktyce ma istotne znaczenie dla dynamiki postępowania i sprawnego dzielenia funduszów na rzecz wierzycieli.

Wypełniając zgłoszenie wierzytelności w postępowaniu upadłościowym wskaż numer rachunku bankowego.

6. Wskazanie dowodów potwierdzających istnienie wierzytelności

W następnym etapie uzupełniania zgłoszenia przechodzimy do wskazania dowodów stwierdzających istnienie wierzytelności. Jeśli dysponujesz umową, orzeczeniem sądowym, decyzją administracyjną, postanowieniem organu egzekucyjnego lub innym dokumentem poświadczającym wierzytelność wobec dłużnika, to tutaj należy go wymienić.

Dobrą praktyką będzie również załączenie tych dowodów do zgłoszenia. Syndyk znacznie szybciej i łatwiej zweryfikuje zgłoszenie mając do dyspozycji pełną dokumentację od samego wierzyciela (dłużnik często nie posiada kompletnej dokumentacji).

Syndyk szczegółowo zweryfikuje zgłoszenie i podejmie decyzję o uznaniu bądź nie danej wierzytelności. W praktyce spora część wierzycieli nie przykłada należytej staranności do uzupełnienia formularza i zgromadzenia wszystkich istotnych informacji. Brakuje odpisów wyroków, postanowień, decyzji na które wierzyciele powołują się w zgłoszeniu.

W rezultacie pojawia się problem z ustaleniem czy dana wierzytelność np. uległa przedawnieniu. To z kolei przekłada się niekorzystnie na czas prowadzenia postępowania.

Potrzebujesz wsparcia przy wypełnieniu zgłoszenia wierzytelności? Zapraszam do współpracy. Wystarczy, że napiszesz na adres kancelaria@konradsiekierda.pl

7. Wykazanie uprawnienia do zgłoszenia wierzytelności

Zgłoszenie wierzytelności może być złożone bezpośrednio przez samego wierzyciela lub osoby dysponujące stosownym pełnomocnictwem/upoważnieniem. W przypadku spółek kapitałowych organem reprezentującym jednostkę jest zarząd.

Do takiego zgłoszenia należy załączyć wydruk z KRS poświadczający, że osoby składające podpis są uprawnione do jej reprezentacji. Jeśli nastąpiła zmiana członków zarządu, która nie została jeszcze ujawniona w KRS, to w takiej sytuacji dołączamy uchwałę organu uprawnionego do ich powołania.

Jeśli zdecydujemy się na skorzystanie z pomocy profesjonalnego pełnomocnika, to przedkładamy pełnomocnictwo wraz z dowodem uiszczenia opłaty skarbowej (17 zł). Warto zwrócić uwagę na zakres umocowania pełnomocnika. Powinno z niego jednoznacznie wynikać, że jest on uprawniony do zastępowania wierzyciela w toczącym się postępowaniu upadłościowym.

Ze względu na specjalizację w prawie insolwencyjnym w roli pełnomocników doskonale sprawdzą się osoby posiadające licencję doradcy restrukturyzacyjnego.

pełnomocnictwo do zgłoszenia wierzytelności w postępowaniu upadłościowym

Zgłoszenie wierzytelności powinno być złożone przez osobę uprawnioną do reprezentacji danej jednostki.

8. Załączenie odpisu zgłoszenia

Zgłoszenie wierzytelności składamy w dwóch (2) egzemplarzach. Oryginał oraz odpis trafiają bezpośrednio do kancelarii syndyka (przy założeniu, że postępowanie toczy się na nowych zasadach obowiązujących od 24 marca 2020 r.). Przed nowelizacją przepisów zgłoszenia wysyłało się na adres sądu upadłościowego, wskazując jednocześnie sędziego-komisarza danego postępowania.

O tej ważnej zmianie wierzyciele często zapominają i z uporem dalej przesyłają zgłoszenia do sądu. Tymczasem z obwieszczenia o ogłoszeniu upadłości w Monitorze Sądowym i Gospodarczym (MSiG) lub zawiadomienia otrzymanego od syndyka jednoznacznie wynika, gdzie takie zgłoszenie należy kierować.

Przed wysłaniem zgłoszenia wierzytelności w danej sprawie dobrą praktyką będzie zapoznanie się z treścią obwieszczenia lub zawiadomienia syndyka. W niektórych wydziałach sądów upadłościowych w Polsce pojawiają się sprawy prowadzone na poprzednim stanie prawnym, więc nieprawidłowe będzie założenie, że jak zgłaszamy wierzytelność to zawsze do syndyka.

Jeśli mamy wątpliwości zawsze możemy skontaktować się z wyznaczonym syndykiem lub sekretariatem sądu upadłościowego.

9. Wniesienie zryczałtowanych kosztów postępowania

Na zgłoszenie wierzytelności mamy określony termin. Jest on zakreślony w postanowieniu o ogłoszenie upadłości oraz wynika z przepisów prawa upadłościowego (art. 51 ust. 1 pkt 4 p.u.). Obecnie wynosi 30 dni od dnia obwieszczenia postanowienia o ogłoszeniu upadłości w MSiG.

Należy pamiętać, że do pism kierowanych do syndyka stosuje się odpowiednio przepis art. 165 Kodeksu postępowania cywilnego W takim przypadku nadanie przesyłki w placówce pocztowej nawet w ostatnim dniu upływającego terminu, sprawi że zostanie on zachowany. W efekcie nie będziemy zmuszeni do wniesienia dodatkowych kosztów spóźnionego zgłoszenia.

W przypadku przekroczenia terminu na zgłoszenie wierzytelności konieczne będzie wniesienie tzw. zryczałtowanych kosztów postępowania upadłościowego. Nawet gdy opóźnienie powstało na skutek okoliczności za które wierzyciel nie ponosi odpowiedzialności, to dalej powinien wnieść stosowną sumę.

Wysokość opłaty stanowi równowartość 15% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw bez wypłat nagród z zysku w trzecim kwartale roku poprzedniego, ogłoszonego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego.

Odszukując stosowne obwieszczenie5 Prezesa GUS możemy ustalić, że w 2020 r. ww. wynagrodzenie wnosiło 5370,64 zł. Z kolei równowartość 15% tej kwoty stanowi 805,60 zł. Właśnie taka jest obecnie stawka zryczałtowanych kosztów postępowań upadłościowych w 2021 r.

W przypadku zgłoszenia wierzytelności po terminie należy wpłacić ją na rachunek masy upadłości prowadzony przez syndyka dla danej sprawy (znajdziemy w zawiadomieniu o ogłoszeniu upadłości).

W pewnych sytuacjach nie ma obowiązku wnoszenia zryczałtowanych kosztów postępowania. Obejmuje to przypadki, w których ogłoszenie wierzytelności po upływie terminu jest wynikiem dokonania przez syndyka korekty deklaracji lub innego tego typu dokumentu obejmującego rozliczenie (np. korekta deklaracji w ZUS).

Zapewne zastanawiasz się co się wydarzy w przypadku braku wniesienia opłaty? W takich okolicznościach syndyk wezwie wierzyciela do jej wniesienia pod rygorem zwrotu wierzytelności. W przypadku, gdy zgłoszenie składane jest przez profesjonalnego pełnomocnika (np. adwokata, radcę prawnego), zgłoszenie zwraca się bez wzywania do uzupełnienia opłaty.

10. Wsparcie przy uzupełnianiu zgłoszenia wierzytelności

Nie wiesz, w jaki sposób wypełnić zgłoszenie wierzytelności w postępowaniu upadłościowym? Brakuje Ci czasu na sprawdzanie przepisów, ustalanie daty wymagalności roszczeń i obliczanie odsetek?

Zapraszam do współpracy i skorzystania z moich usług. Sprawnie załatwimy temat zgłoszenia wierzytelności komplementując całą potrzebną dokumentację. Możesz liczyć na profesjonalne i konkretne wsparcie. Doświadczenie zdobyte przy prowadzaniu postępowań upadłościowych w roli syndyka przekuwam na praktykę z klientami.

wniosek o ogłoszenie upadłości

Potrzebujesz pomocy w przygotowaniu zgłoszenia wierzytelności?

Napisz do mnie. Pomogę w zgromadzeniu dokumentacji i uzupełnieniu formularza. Twoje zgłoszenie wierzytelności spełni wyśrubowane wymagania prawa upadłościowego i będzie rozpatrywane przez syndyka. Dzięki temu znaczenie zwiększysz swoje szanse na odzyskanie pieniędzy.

Chcesz napisać e-mail? Nie ma sprawy. Skontaktujesz się ze mną wysyłając wiadomość na adres kancelaria@konradsiekierda.pl. Garść opinii o współpracy ze mną znajdziesz na wizytówce Google.

Literatura:
[1] Ustawa z dnia 30 sierpnia 2019 r. o zmianie ustawy – Prawo upadłościowe oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. 2019 poz. 1802)

[2] Egzemplarze w formie elektronicznej dostępne tutaj
[3] Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 2 października 2020 r. w sprawie wzoru pisemnego zgłoszenia wierzytelności oraz zakresu danych objętych zgłoszeniem wierzytelności za pośrednictwem Centralnego Rejestru Restrukturyzacji i Upadłości (Dz. U. 2020 poz. 1774 ze zm.)
[4] Ustawa z dnia 28 lutego 2003 r. – Prawo upadłościowe (Dz. U. 2020 poz. 1228 ze zm.)
[5] Obwieszczenie Prezesa GUS z dnia 19 października 2020 r. w sprawie przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw bez wypłat nagród z zysku w trzecim kwartale 2020 r.

6 komentarzy

Anuluj

  1. Bardzo przydatny, pełen cennych wskazówek materiał

  2. Bardzo przejrzysta i czytelna instrukcja. Wypełnienie zgłoszenia stało się proste i znacznie szybciej to zrobiłam.
    Serdecznie dziękuję :)

  3. Dzień dobry, a jest jakiś okres za który możemy żądać odsetek ?

    • Do dnia poprzedzającego dzień ogłoszenia upadłości włącznie (art. 247 ust. 2 Prawo upadłościowe).